Grijsfilters en grijsverloopfilters
Als je geïnteresseerd bent in fotografie, dan heb je vast wel eens van grijsfilters en grijsverloopfilters gehoord. Deze filters zijn essentieel voor het maken van professionele foto’s. Ze helpen je om de belichting van je foto’s te controleren en geven je meer creatieve mogelijkheden. In dit artikel leer je alles wat je moet weten over grijsfilters en grijsverloopfilters.
Grijsverloopfilters en landschapsfotografie
Filters zijn een essentieel onderdeel in mijn fotografie. Ik gebruik ze regelmatig, op het strand maar ook hoog in de bergen. Voornamelijk de grijsverloopfilter gebruik ik vaak. Ik heb daar meerdere versies van. De een heeft een harde overgang van licht naar donker en de ander een zacht verloop. En je raadt het al zo kan je ze vaak ook terugvinden in camera winkels. Hard en zacht verloop grijsfilters. Beide gebruik ik ongeveer even vaak en soms combineer ik ze ook. Waarschijnlijk als je dit leest heb je het zelf wel eens meegemaakt. Een prachtige lucht maar de voorgrond is heel donker. Of de voorgrond is goed belicht maar de lucht is overbelicht. Deze filters zorgen ervoor dat je het beeld weer in balans kan maken door bijvoorbeeld het donkere deel van het filter voor de lichte lucht te plaatsen. Zelf heb ik mijn filters individueel gekocht, maar ze zijn ook in sets te bestellen zoals hieronder.
Wil je alles leren over landschapsfotografie? Lees mijn ultieme gids!
Lees wat voor apparatuur ik gebruik voor landschapsfotografie
Waarom zou je grijsverloopfilters gebruiken?
Grijsverloopfilters worden vaak gebruikt in landschapsfotografie om de belichting van de lucht donkerder te maken en zo de details in de lucht te behouden, terwijl de onderkant van de foto correct belicht blijft. Dit is vooral handig bij het fotograferen van landschappen met een grote helderheidsvariatie, zoals bijvoorbeeld tijdens een zonsopgang of zonsondergang.
Door het gebruik van grijsverloopfilters kun je een betere belichting van de lucht en de omgeving bereiken, wat resulteert in een evenwichtige foto met meer details en een betere sfeer.
Hoe gebruik je grijsverloopfilters?
Het gebruik van grijsverloopfilters is niet moeilijk, maar het vereist wel enige oefening en ervaring om het correct toe te passen. Hieronder vind je een stapsgewijze uitleg van hoe je grijsverloopfilters kunt gebruiken.
- Stel de belichting in op de juiste waarde voor de onderkant van de foto. Dit kan gedaan worden door het diafragma, de sluitertijd en de ISO-waarde aan te passen.
- Plaats het filter in de houder van de lens. Zorg ervoor dat het filter zich in de juiste positie bevindt, zodat het gekleurde deel zich bovenaan bevindt en het transparante deel zich onderaan bevindt.
- Richt de camera op het landschap en maak een testopname. Bekijk de testopname op het scherm van de camera om te zien of de belichting van de lucht te helder of te donker is.
- Pas het filter aan om de belichting van de lucht te verminderen. Dit kan gedaan worden door het filter naar boven of naar beneden te bewegen, afhankelijk van de compositie van de foto.
- Maak de uiteindelijke opname en bekijk deze op het scherm van de camera om te zien of de belichting in evenwicht is. Als de belichting niet goed is, pas het filter dan aan en maak een nieuwe opname.Zet er eventueel nog een extra filter bij.
- Vergeet niet om het filter te verwijderen als je klaar bent met het maken van de foto. Anders kan het filter ongewenste effecten veroorzaken in andere foto’s.
Welk grijsverloopfilter moet je gebruiken?
Er zijn verschillende soorten grijsverloopfilters beschikbaar, elk met hun eigen specifieke eigenschappen en toepassingen. Hieronder vind je een overzicht van de meest gebruikte grijsverloopfilters.
- Hard verloop: Dit filter heeft een scherpe overgang tussen het gekleurde en het transparante deel van het filter. Het wordt gebruikt bij landschappen met een duidelijke horizon, zoals bijvoorbeeld bij een zonsondergang.
- Zacht verloop: Dit filter heeft een geleidelijke overgang tussen het gekleurde en het transparante deel van het filter. Het wordt gebruikt bij landschappen met een onscherpe horizon, zoals bijvoorbeeld bij een landschap met bergen.
- Reverse verloop: Dit filter heeft een omgekeerd verloop, waarbij het gekleurde deel van het filter in het midden van het filter zit en geleidelijk overgaat in een transparant deel. Het wordt gebruikt bij landschappen met een heldere lucht nabij de horizon, zoals bijvoorbeeld bij een zonsopgang.
Bekijk alle grijsverloopfilters bij CameraNU en Kamera-Express
Grijsfilters
Naast grijsverloopfilters spelen ook grijsfilters, vaak aangeduid als ND-filters (Neutral Density), een cruciale rol in de wereld van fotografie. Waar grijsverloopfilters vooral worden gebruikt om het contrast tussen lucht en voorgrond te balanceren, worden grijsfilters gebruikt om een lange sluitertijd te creëren met daarbij een breed scala aan creatieve mogelijkheden. Hieronder ontdek je hoe grijsfilters werken, wanneer je ze kunt gebruiken en welke soorten beschikbaar zijn.
Wat is een grijsfilter?
Een grijsfilter is een optisch filter dat over de lens van je camera wordt geplaatst om de hoeveelheid licht die de lens binnenkomt gelijkmatig te verminderen. Dit filter verandert niets aan de kleuren van je foto, maar maakt het mogelijk om de belichting te verlengen of een groter diafragma te gebruiken, zelfs bij fel licht. Grijsfilters worden geleverd in verschillende sterktes, aangeduid met stops, zoals ND2 (1 stop), ND4 (2 stops) of ND1000 (10 stops).
Waarom gebruik je een grijsfilter?
Grijsfilters zijn enorm veelzijdig en kunnen in diverse situaties worden toegepast:
-
Lange sluitertijden bij daglicht
Wil je een zijdezachte beweging in water of wolken vastleggen? Een grijsfilter maakt dit mogelijk door het licht te verminderen, zodat je een langere sluitertijd kunt gebruiken zonder dat je foto overbelicht raakt.
-
Creatief spelen met beweging
Het gebruik van een grijsfilter stelt je in staat om beweging te benadrukken of juist uit te wissen. Denk bijvoorbeeld aan het laten verdwijnen van mensen in drukke straten of het creëren van dromerige landschappen met bewegende elementen.
-
Grote diafragma’s bij fel licht
Wil je een mooie achtergrondonscherpte (bokeh) creëren bij portretfotografie in fel zonlicht? Een grijsfilter maakt het mogelijk om je diafragma wijd open te zetten zonder overbelichting.
Soorten grijsfilters
Er zijn verschillende typen grijsfilters, elk geschikt voor specifieke toepassingen:
-
Vaste grijsfilters
Deze filters hebben een constante sterkte en worden gebruikt voor specifieke effecten, zoals een sluitertijd van enkele seconden bij stromend water.
-
Variabele grijsfilters
Deze filters hebben een instelbare sterkte, zodat je de hoeveelheid lichtreductie kunt aanpassen. Ze zijn ideaal als je snel tussen verschillende lichtomstandigheden moet schakelen, bijvoorbeeld tijdens het filmen. (voor fotografie kan ik ze niet aanraden)
-
Sterk grijsfilter (ND1000 of hoger)
Perfect voor extreem lange sluitertijden, zelfs midden op de dag. Dit type filter wordt vaak gebruikt voor landschappen of creatieve fotografie waarbij tijd een rol speelt.
Tips voor het gebruik van grijsfilters
- Gebruik een statief om bewegingsonscherpte te voorkomen, vooral bij lange sluitertijden.
- Stel je compositie en focus in voordat je het grijsfilter plaatst, omdat het filter het zicht door de zoeker of het scherm kan verduisteren.
- Combineer grijsfilters met andere accessoires, zoals een afstandsbediening, om trillingen te voorkomen tijdens het fotograferen.
- Experimenteer met verschillende sterktes om te ontdekken wat het beste werkt voor jouw stijl en situatie. Maak ook foto’s met verschillende sluitertijden zodat je thuis nog de keuze hebt als je het beter kan zien.
Wat voor filters gebruik ik als landschapsfotograaf?
Nu het wat duidelijker is geworden wat voor filters er zijn wil ik je graag vertellen wat voor filters ik zelf gebruik en waarom. Van de hierboven genoemde filters gebruik ik zelf de ND filter. Ook wel grijsfilter genoemd. De polarisatie filter en verschillende soorten grijsverloop filters. Deze neem ik altijd mee omdat je nooit weet in wat voor situatie je ze kan gebruiken. Eerder schreef ik al over een filtersysteem. Dit zijn systemen die ervoor zorgen dat je meerdere filters voor elkaar kan schuiven zonder dat je kwaliteit verlies krijgt. Er bestaan tegenwoordig ook magnetische filtersets waarbij je filters ervoor kan hangen en ze automatisch vast klikken. Erg handig dus!
Hieronder een lijstje met de filters, houder en opbergtas die ik gebruik.
De tas: Benro FB100M2 Filter bag
De houder: Benro FH100M2
Verloopringen:
- Fh100M2LR67 voor de sigma 100-400 mm
- Fh100M2LR77 voor de canon 16-35mm
- Fh100M2LR82 voor de canon 24-70 2.8 II
De filters
- Polarisatiefilter: Benro SHD CPL-HD ULCA WMC/SLIM Filter 82mm
- Benro Master ND1000(0.3) 100x100mm ( 10 stop ND filter )
- Benro Master GND8 (0.9) Soft 150x100mm ( Zacht verloop filter )
- Benro Master GND8 (0.9) reverse 150x100mm ( reverse filter )
- Benro Master GND4 (06) Hard 150x100mm ( Hard verloop)
Ik heb deze filters zelf bij elkaar gezocht door te kijken naar wat ik zelf nodig zou hebben als fotograaf en wat past bij mijn stijl. Ook zijn er verschillende standaard sets beschikbaar die erg goed zijn.
Hieronder enkele voorbeelden:
Als je nog aanvullingen hebt of je wil meer weten over filters in landschapsfotografie? Stuur mij gerust een berichtje.
